Alınteri Gazetesi 21. Yüzyıla Sosyalizmi Yazacağız!
Bangladeş’te kölece çalışma koşullarına ve düşük ücretlere karşı tekstil-konfeksiyon işçilerinin Aralık ayında başlattığı grev ve protestolar, seçimlerin ardından durmak şöyle dursun şiddetlenerek sürüyor.
30 Aralık’ta, Başbakan Şeyh Hasina’nın tekrar “seçilmesiyle” sonuçlanan baskı ve şiddet ortamında yapılan seçimlerden sonra, çoğunluğu kadın, tekstil işçileri dört gündür grevdeler, sokaktalar.
Çarşamba (bugün) günü başkent Dakka’nın yakınındaki fabrikalardan 10 binin üzerinde tekstil-konfeksiyon işçisi Shahjalal Uluslararası Havaalanı’na giden otoyolu trafiğe kapattı. İşçilere saldıran polis gözyaşartıcı bomba ve plastik mermiler kullandı.
Aynı bölgede binlerce işçinin katıldığı dünkü protestoda ise polisin plastik mermi ve biber gazı ile saldırısı sonucunda 1 işçi yaşamını yitirdi, en az 50 işçi yaralandı.
Yine bugün Savar kenti çevresindeki fabrikalardan 10 bin işçi greve, sokağa çıktı. Dakka’nın eteklerinde çeşitli noktalarda sabah saatlerinde toplam 50 bin işçi gösteri yaptı. Onlarca fabrika kapalı kaldı.
İşçiler düşük ücretlere isyan ediyor
Bangladeş’te tekstil patronları, asgari temel ücrette öngörülen zammı uygulamak istemediği gibi, yapılan bu zam oranına aşağı yukarı eşdeğer oranlarda, diğer işçilere, yani yıllardır çalışan deneyimli işçilerin ücretlerine yansıtmamamak için direniyorlar.
Üstelik patronlar, işçilerin ‘yaşanabilir bir ücret’ talebiyle sene boyunca verdikleri mücadelelerin sonucunda kazandıkları asgari ücrete yapılan zammı ‘telafi etmek’ için sene sonunda, yani Aralık ayı içerisinde kitlesel işten çıkarma yöntemine başvuruyorlar. Böylece, asgari ücretten görece fazla ücretler alan 2., 3., 4. kademedeki deneyimli işçileri atıp yerine asgari ücretle iş başı yaptıracakları yeni işçileri işe alıyorlar.
Son haftalarda ülkedeki tekstil işçilerinin başlattıkları protestoların nedeni patronların bu tutumundan kaynaklanıyor.
‘Yaşanabilir asgari ücret’ talebi
İşçiler aynı zamanda temel asgari ücretin 16.000 taka (yaklaşık 191 ABD doları) olmasını talep ediyor.
Ülkede, yeni işe başlayacak işçilere uygulanacak olan aylık asgari ücret 8 bin taka (yaklaşık 96 dolar) olarak belirlenmiş durumda (2018 yılında 5 bin 300 taka idi).
Bu noktada, yıllardır çalışan deneyimli işçiler, ücretlerine bu oran göz önüne alınarak zam yapılmasını istiyorlar. Bu işçiler için öngörülen zam ise yalnızca 590 taka! İşçiler ayrıca, patronların “sizi atarız” tehditlerini protesto ediyorlar.
Öte yandan patronlar, işçilerin protesto ve grevlerine karşı lokavt uygulayarak “fabrikaları kapatırız” tehdidini savuruyorlar.
Bu şekilde, işçi protestolarının ortasında, 20 Aralık’ta Hemayetpur’da en az 15 fabrika kapatıldı. Benzer şekilde, 13 Aralık’ta en az 60 fabrika kapalı kaldı.
Bangladeş’in 4.500 tekstil ve giyim fabrikası geçen yıl 30 milyar dolarlık ihracat yaparak Çin’den sonra ikinci oldu. Ülkedeki fabrikalar, H&M, Walmart, Tesco, Carrefour ve Aldi gibi tekellere tedarik sağlıyor.
30 Aralık’taki seçimler, baskı ve şiddet ortamında gerçekleştirilmişti. Protesto ve çatışmalarda en az 17 kişi hayatını kaybetmişti.
