‘Kaçak yapılara af getirenler BU SİZİN ESERİNİZDİR’

İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) İstanbul Şubesi, dün Kartal`da meydana gelen bina çökmesiyle ilgili olarak “İmar barışı ismi altında kaçak yapılara af getirenler BU SİZİN ESERİNİZDİR” başlıklı bir açıklama yaptı. Açıklamada, çöken binanın bulunduğu yere bir heyet gönderildiği ve ilk gözlemlere göre çökmenin, zemin kattaki kolonların taşıma kapasitelerini yitirmesi nedeniyle gerçekleştiği sonucuna vardığı belirtildi.

Oda İstanbul’da bu tür binaların çok olduğuna ve bu durumun olası deprem koşullarında yaratacağı sonuçlarına dikkat çekerek şunları belirtti:

6 Şubat 2019`da, İstanbul Kartal`da 8 katlı bir bina çöktü. Binada 14 daire ve zemin katta konfeksiyon atölyesi bulunuyordu. İstanbul Valiliği tarafından yapılan açıklamada, binanın üç katının kaçak olduğu, enkaz altında çok sayıda insanın olduğu belirtildi.

 

Binanın neden göçtüğü, göçme öncesi uyarı verip vermediği bilinmiyor. Basına yansıyan ilk bilgilere göre 1992`de ruhsatlı şekilde yapılan binayla ilgili yıkım kararı olup olmadığı, imar affına başvurup başvurmadığına dair açıklama yapılmadı.

 

Son birkaç ay içerişinde meydana gelen göçme ve yıkılmalara bakıldığında bunun bir varsayımdan öte gerçeklik olduğunu görürüz. Bağcılar Kirazlı Sokak`ta ve Beyoğlu Sütlüce Sokak`ta bulunan iki bina göçmüş, Sancaktepe`de bir ilkokulun istinat duvarı yıkılmış, Ümraniye Parseller Mahallesi`nde metro kazısı nedeniyle binalar göçme tehlikesi nedeniyle boşaltılmıştır.

 

İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Kartal Sema Sokak`a acilen heyet göndermiş, ilk gözlemlere göre çökmenin zemin kattaki kolonların taşıma kapasitelerini yitirmesi nedeniyle olduğu sonucuna varmıştır. Benzer olaylar daha önce de yaşanmıştı; Konya Zümrüt Apartmanı, Diyarbakır Hicret Apartmanı, Zeytinburnu Beştelsiz Mahallesi`ndeki bina da aynı nedenle çökmüş ve onlarca insan hayatını kaybetmişti.

 

İstanbul Yapı stoku mevcut durumu ortadadır. Yapı stokunun büyük bölümü ya ruhsatsız ve kaçaktır ya da mühendislik hizmeti almadan üretilmiştir. Meydana gelen her olay ister istemez depremi akla getirmektedir. Olası bir depremde İstanbul yapı stokunun ne tepki vereceğini tahmin etmek için inşaat mühendisi olmaya gerek yoktur. Açık ki İstanbulluların can ve mal güvenliği bulunmamaktadır.

 

İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi`nin, İmar Barışı ismi altında başlatılan ve esasen imar affı olarak uygulamaya alınan girişime yaptığı itirazın ne kadar dayanaklı olduğu açığa çıkmıştır. İstanbul`da pek çok bina aynı durumdadır ve ne yazık ki bu sebepten dolayı haklı çıkmaya devam edeceğiz.

 

İmar affına neden gerek duyulmuştur? Mühendislik hizmeti almadan üretilen yapıların yasal statü elde ederek mevcudiyetini sürdürecek olmasından vatandaşların can ve mal güvenliği ve kamu yararı açısından zararı bir tarafa bırakalım, ne gibi bir yarar umulmaktadır? Yoksa karar vericileri harekete geçiren imar affı başvurularından toplanacak para mıdır? İnsan hayatı ne zaman öncelikli olacaktır?

 

Bu sorunların yanıtı ne olursa olsun, gerçek yanıt Kartal`da depreme bile maruz kalmadan binanın göçmesiyle verilmiştir. İmar affının kaçınılmaz sonucu budur ve bu facialar devam edecektir. Mühendislik mesleğini itibarsızlaştıran, yapı üretim sürecinin dışına çıkartmaya çalışan zihniyetin eseriyle bugün Kartal`da karşı karşıya kaldık. Korkarız ki kalmaya da devam edeceğiz.

 

Kartal faciası, afet sonrası organizasyonda ne kadar yetersiz olduğumuzu da açığa çıkartmıştır. Bir binada bile yetersiz kalan müdahale ve kurtarma çalışmalarının olası bir İstanbul depreminde nasıl hayata geçeceğini düşünmek bile geleceğe dönük kaygıları çoğaltmaktadır.

 

Merkezi yönetim ve yerel yönetimler tarafından acilen hayata geçirmesi gereken önlemler bulunmaktadır. Yapılar güvenli hale getirilmeli, afet sonrası çalışmaları bilimsel temele oturtmalıdır. Bunları yapmak yerine olumsuz sonuçlar doğurması kaçınılmaz olan uygulamalar başlatmak, imar affı ilan etmek kent ve insanlık suçu olarak tarihe geçecektir.

 

Olayda hayatını kaybeden vatandaşlarımıza rahmet, yakınlarına sabır ve yaralılara acil şifalar diliyoruz.

 

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası
İstanbul Şube Yönetim Kurulu