DİSK-AR 2019 İşsizlik Raporu: İşsizlik depremi

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 15 Şubat 2019 günü açıkladığı Kasım 2018 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması’nı, İŞKUR tarafından açıklanan Ocak 2019 dönemi verilerini, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından açıklanan Kasım 2018 dönemi sigortalı istatistiklerini ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler (AÇSHB) tarafından açıklanan Ocak 2019 verilerini değerlendirdi.

DİSK-AR’ın işsizlik ve istihdama ilişkin hazırladığı raporda şunlara yer verildi;

Ekonomik krizin istihdamda yarattığı tahribat giderek çok daha net biçimde görülüyor. İşsizlikte adeta bir deprem yaşanıyor. Son bir yılda işsiz sayısı 700 binden fazla artarken, Ağustos-Kasım 2018 döneminde istihdam bir milyon kişi azaldı. Sanayi üretiminde ve büyümede yaşanan gerilemenin sonucu olarak işsizlikte deprem yaşanıyor. TÜİK, SGK, AÇSHB ve İŞKUR gibi çeşitli kurumlar tarafından açıklanan işgücü piyasaları ile ilgili verilerin tümü krizin işsizlikte ciddi bir artış yarattığını ve bu eğilimin devam edeceğini gösteriyor.

TÜİK’e göre Kasım 2017 döneminde yüzde 10,3 olan dar tanımlı (standart) işsizlik 2 puan artarak Kasım 2018’de yüzde 12,3’e yükseldi. Kasım 2017’de 3 milyon 275 bin olan dar tanımlı işsiz sayısı bir önceki yıla göre 706 bin kişi artarak 3 milyon 981 bine yükseldi. Böylece dar tanımlı işsiz sayısı 4 milyon sınırına çok yaklaşmış oldu.

Geniş̧ tanımlı işsiz sayısı 6 milyon 646 bine yükselirken, geniş̧ tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 19,3 olarak hesaplandı. Kasım 2017’ye göre geniş̧ tanımlı işsiz sayısı 665 bin arttı.

Sanayi üretimindeki büyük daralmaya paralel olarak istihdamda da daralma devam ediyor. Türkiye ekonomisinin yıllık yeni istihdam yaratma kapasitesi krizle birlikte ciddi biçimde geriledi. Kasım 2017’de 28 milyon 515 bin olan toplan istihdam 201 bin azalarak Kasım 2018’de 28 milyon 314 bine geriledi. Ağustos 2018 ile Kasım 2018 arasında ise istihdamda 1 milyon 4 bin azalma yaşandı.

İşsizlik açısından öncelikle dikkate alınması gereken tarım dışı işsizlik oranı da geçen yılın aynı dönemine göre 2,1 puan artarak yüzde 12,2’den yüzde 14,3’e yükseldi. Tarım dışı işsizlikteki hızlı artış dikkat çekici

Genç işsizliği Kasım 2017’ye göre 4,3 puan artarak yüzde 19,3’ten Kasım 2018’de yüzde 23,6’ya yükselirken,. kadın işsizliği Kasım 2017’ye göre 1,3 puan artarak 13,4’ten 2018 Kasım ayında 14,7 olarak gerçekleşti. Tarım dışı kadın işsizliği ise yüzde 18,4’e yükseldi.

Ne eğitimde ne istihdam olan gençlerin (NEET, boşta gezer) oranı ise yüzde 24,3 olarak açıklandı.

Ekonomik krizin yarattığı işsizlik depreminin bir diğer göstergesi işsizlik sigortası başvurularındaki artıştır. İŞKUR verilerine göre Ocak 2019’da işsizlik ödeneği başvurularında rekor başvuru yaşandı. Başvuru sayısı Ocak 2018’de 145 bin iken yüzde 77 oranında artarak Ocak 2019’da 257 bini aştı. Aylık toplam işsizlik ödeneği alanların sayısı Ocak 2018’de 439 bin iken yüzde 50 artarak Aralık 2018’de 655 bine yükseldi.

İŞKUR verileri de işsizliğin arttığını ortaya koymaktadır. İşsizlikteki deprem İŞKUR’un kayıtlı işsiz sayılarına da yansıdı. İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı 2018 Ocak ayında 2,4 milyon iken, Ocak 2019’da 3,8 milyona yaklaştı. Kayıtlı işsiz sayısındaki artış işsizlikteki yükseliş eğilimi ile paraleldir.

Türkiye bir yandan yüksek enflasyon ve diğer yandan yüksek işsizliğin birlikte görüldüğü bir ekonomik kriz yaşıyor. Ekonomideki durgunluk ve küçülmeye yüksek işsizlik ve enflasyon oranları eşlik ediyor.

Böylece İşsizlik Sigortasının Fonunun keyfi kullanımına dayalı devasa teşviklerle yürütülen istihdam seferliğinin işe yaramadığı ve krizin en vahim sonucunun işsizlik depremi olarak ortaya çıktığı görülüyor.

Bu bağlamda;

İşsizlikte 700 bin artış, istihdamda 1 milyon azalış!

Dar tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 981 bin

Dar tanımlı işsizlik yüzde 12,3

Krizin bedeli: bir yılda 706 bin yeni işsiz

İstihdam Ağustos-Kasım arası 1 milyon azaldı

İstihdam son bir yılda 201 bin daraldı

Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 19,3

Geniş tanımlı işsiz sayısı 6 milyon 646 bin

Tarım dışı işsizlik yüzde 14,3

Tarım dışı kadın işsizliği yüzde 18,4

Tarım dışı genç işsizliği yüzde 26,2

Üniversiteli işsiz 1 milyon 31 BİN

Boşta gezer genç (NEET) 2 milyon 852

İnşaat sektöründe istihdam depremi: 487 bin iş azaldı

İşsizlik ödeneğine son 5 ayda 985 bin işsiz başvurdu

Ücret garanti fonu ve kısa çalışma ödeneği başvuruları arttı

İşsizlik sigortası alanların sayısı bir yılda yüzde 50 ARTTI